• آخرین محصولات :

  • زباله های شهری :



مواد زائد جامد شهری مديريت مواد زائد جامد امروزه بعنوان يكي از مهمتريندغدغه هاي جوامع بشري مطرح مي باشد. افزايش حجمزباله ها از يك سو و تنوع و گوناگوني آنها از سوي ديگر بر پيچيدگي نحوه جمع آوري و دفع آنها مي افزايد.گسترش علوم و فن آوري در زمينه هاي مختلف شيمي ، فيزيك ، پزشكي و …… موجب ورود انواع زباله هاي خطرناك حتي در داخل زباله هاي خانگي شده است . امروزه ديگر سيستم هاي جمع آوري و دفع سنتي زباله ها جوابگو نبوده و نمي تواند از آلودگي هاي زيست محيطي ناشي از انواع زباله هاي شيمايي ، ميكربي ، راديو اكتيو و …جلوگيري كند. تصويب قانون مديريت پسماندها عليرغم وجود اشكالاتي در آن ، مي تواند بعنوان يكي از گامهاي مهم در راه ارتقاء وضعيت مديريت مواد زائد جامد در سطح كشور باشد . بر اساس اين قانون شهر داريها در محدوده شهر ها براي اولين بار قانونا و رسما بعنوان ارگان مديريت كننده زباله هاي خانگي شناخته شدند اگر چه به نظر مي رسد كه اقدامات شهر داري ها به تنهايي نمي تواند مثمر ثمر بوده و موارد زير در جهت بهبود وضعيت مديريت مواد زائد جامد در شهر ها ضروري بنظر مي رسد : 1 ـــ تغيير الگوي مصرف مردم از طريق آموزش و فر هنگ سازي و تصويب قوانين مورد نيا ز شامل : خريد و استفاده از اجناس با دوام ، تهيه مواد غذايي باندازه مصرف ، بازيافت و استفاده مجدد در مبداء توليد 2- استفاده از نيروهاي متخصص و داراي ديدگاههاي بهداشتي و زيست محيطي در مديريت مواد زائد جامد 3ـ تلاش براي توليد بيو كمپوست بجاي كمپوست مخلوط از طريق ايجاد سيستم هاي بازيافت و جداسازي زباله اي خطرناك در مبداء توليد . 4ـتجهيز ناوگان جمع آوري و حمل و نقل زباله و استفاده از سيستم هاي جديد و بهداشتي 5ـ مكان يابي مناسب و آماده سازي و نگهداري محل هاي دفن زباله و اجراي كامل تعريف دفن بهداشتي دراين مكانها 6ـ انجام طرح هاي پژوهشي و تحقيقاتي و يافتن سيستم هاي مناسب دفع زباله بر اي هر منطقه از كشور، افزايش بي رويه جمعيت شهرها ، تغيير الگوي مصرفجوامع و ازدياد سرسام آور مواد زايد جامد و همچنينفقدان روشهاي علمي و مديريتي موثر در امر توليد،جمع آوري و دفع زباله هاي شهري اين موضوع را به عنوان يكي از معضلات جوامع شهري در كشورهاي در حال توسعه در آورده است .بطور كلي از نظر مهندسي بهداشت ، دفع مواد زائد جامد يك مسئله عادي نبوده بلكه يك مشكل زيست محيطي مي باشد ، زيرا دفع غير بهداشتي آن بطور محسوس در آلودگي هاي محيط و گسترش بيماريها تاثير دارد .توده هاي زشت مواد زائد ، كانالها ي روباز پرشده از زباله ها و آبگذرهاي مسدود شده بوسيله آنها ، خيابانهاي كثيف و پوشيده از آشغال نشان دهنده آلودگي محيط در بسياري از شهرها و شهركهاي دنياي در حال توسعه مي باشند . ساكنين اين شهرها در معرض بيماريهاي منتقله توسط پاتوژنها و پارازيتهاي موجود در اين مواد زائد ، مزاحمتها و مخاطرات ناشي از آن قرار دارند .زيانهاي اقتصادي ناشي از عدم كنترل مواد زائد جامد در مناطق شهري نيز قابل توجه است . در شهر بزرگي مثل تبريز روزانه حدود 1000 تن زباله خانگي توليد ميشود كه اين ميزان زباله علاوه بر هزينه هاي سرسام آور لازم براي جمع آوري ، حمل و دفع حجم عظيمي از مشكلات زيست محيطي نگران كننده اي نظير آلودگي خاك ، آب ، هوا ، رشد و تكثير حشرات ، جوندگان و ناقلين بيماريها را بدنبال داشته و از جنبه هاي بهداشتي زيبايي شناختي نيز علاوه بر دادن چهره زشت به شهرها ، سلامتي ميليونها انسان را بمخاطره مي اندازد . از اينرو برداشتن گامهاي مؤثر و اساسي در زمينه مديريت موادزائد جامد شهري ضروري بوده و بايستي در راس برنامه هاي سازمانهاي مسئول و ذيربط قرار داشته باشد . یكي از دلايل مهم نابساماني وضعيت زباله ها در استان عدم نگرش جامع به اين مسئله مي باشد.امروزه مسئله جمع آوري حمل و دفع زباله ها در دنيا بصورت مديريت مواد زائد جامد مطرح گرديده كه از عناصر اصلي توليد ، نگهداري موقت ، جمع آوري حمل و نقل ، دفع و بازيافت تشكيل يافته است و لازم براي كليهعناصر برنامه وجود داشته باشد چرا كه هر يك از اين عناصر متاثر از يكديگر بوده و پرداختن به يك يا چند عنصر بدون داشتن برنامه براي ساير عوامل سودي نخواهد داشت . تعريف زباله ها شما احتمالا بسياري از اشيا ئي كه كهنه شده و ياشكسته شده اند وديگر به آنها نيازي نداريد را دور مي اندازيد. اما زباله هاي ماتنهاجز كوچكي از خروارها زباله اي هستند كه همه ساله در سراسر جهان به دور ريخته ميشوند. استفاده دوباره از زباله ها موجب كاهش استفاده از منابع طبيعي مي شود. زيراروزي خواهد آمدكه ذخيره منابع طبيعي به اتمام برسد. بازيافت موجب كاهش آلودگي حاصلاز دستگاه هاي زباله سوز, زباله دانيها و معادن مي گردد در ضمن زباله كمتري دفن وسوزانيده و همينطور مواد خام كمتري از دل خاك بيرون كشيده مي شود.اين روش به زيباييشهرها و اطراف آنها كمك مي كند.

انواع زباله ها بسياري از زباله ها مربوط به كارگاه هايساختماني, مزارع , كارخانه ها و معادن است كه بعضي از آنها بسيار مضر مي باشند وبايد از محيط زيست دور نگه داشته شوند. بسياري از اشياء بي فايده, زباله هايي هستند كه به داخل رودخانه ها و يا روي زمينريخته مي شوند. همه روزه كشتي ها صد ها تن زباله شامل تور هاي كهنه ماهيگيري وزبالههاي پلاستيكي را به صورت غير قانوني به دريا مي ريزند.

از ديگر عوامل آلودهكننده محيط زيست پساب آب ها مي باشند كه در بسياري از شهر هاي ساحلي پساب ها ازداخل لوله فاضلا ب در زير دريا به داخل آب مي ريزند. اما بندرت ممكن است پساب هاقبل از ريختن به دريا تصفيه شوند. اين فاضلاب هاي تصفيه نشده مي توانند آب درياهارا آلوده كنند و شنا كردن در آب را غيرممكن سازند.

فاضلاب تصفيه خانه ها ومزارع با تركيبات شيميايي فسفات ها و نيترات ها مي توانند رودخانه ها را آلودهكنند. فسفات فاضلاب ها از پودر و پاك كننده هاي مايع مي باشد. نشت تانكرهاي نفت كش ويا شستشوي تانكرها در دريانقض قوانين است و آب درياها را آلوده مي كند
گاز و دودهاي خطرناك اتومبيلها,كارخانه ها و نيروگاه ها هوا را آلوده مي كنند. بعضي از اوقات اين دودها بهبارانهاي اسيدي تبديل مي شوند. باران هاي اسيدي به درختان ودرياچه ها آسيب ميرساند. اين باران ها مي تواند موجب سايش و فرسودگي ساختمان ها و مجسمه ها بشود.

كلروفلوئوركربن گازي است كه مي تواند به لايه اوزون آسيب برساند. مقداري ازگازكلروفلوئوركربن در ساخت يخچال هاي خانگي استفاده مي شود. بسياري از كشورهاموافقت كرده اند كه از سال 2000 استفاده از اين گاز متوقف شود .


باطريهاي كهنه ماشين ها داراي اسيدهاي خطرناكي هستندكه مي توانند نشت كنند .اين باطري هاراميتوان مجددا بازيافت كرد.

سوزاندن و يا دفن تايرهاي كهنه بسيار دشواراست از اين رو دانشمندان سعي مي كنند تا راهي براي باز يافت مجددآنها پيدا كنند. ازظروف پلاستيكي مخصوصاً نوع « فشرده » كه از انواع مختلف پلاستيك و از چند لايهساخته شده اند و به طور وحشتناكي غيرقابل تجزيه هستند، پرهيزكنيد.

كاربرد زباله ها


كمپوست بهترين روش براي حذف ضايعات جامد و يا استفاده ازبهينه آنها تهيه كمپوست است كه توسط ميكروارگانيسم هاي مختلف در حضور رطوبت و گرمادر شرايط هوازي صورت مي گيرد. با حجم بسيار زياد زباله شهرهاي بزرگ روش كمپوستمقرون به صرفه خواهد بود. در كشورهاي مختلف از روشهاي گازي كردن و پيروليز جهتتبديل ضايعات جامد به گاز استفاده شده است. گاز ايجاد شده در ژنراتورها و توربينهاي بخار نهايتا به برق تبديل شده و مورد استفاده قرار گرفته است. پس ماندهايآشپزخانه منبع مناسبي براي توليد بيوگاز هستند. بيوگاز حاصل مي تواند جايگزينسوختهاي فسيلي آشپزخانه گردد.

گازهايحاصل از زباله بعضي از موادي كه طي فرآيند تجزيه بدست مي آيند،گازها هستند. مقادير زيادي از فضولات خانگي در چاله هاي بزرگ زباله در اطراف شهرهاريخته مي شوند. وقتي زباله ها تجزيه مي گردد، گازهاي مختلفي از آن بدست مي آيد. اصلي ترين گازهايي كه از زباله هاي پوسيده بدست مي آيد شامل، دي اكسيد كربن،هيدروژن، متان، نيتروژن و اكسيژن مي باشند . با گذشت زمان مقدار هريك از اين گازها كه اززباله حاصل مي شوند تغيير مي كند. به عنوان مثال، با سپري شدن حدود 6 ماه، دو گازاكسيژن و نيتروژن حاصل مي شوند و بعد از گذشت 5 سال، زباله ها بيشتر گاز دي اكسيدكربن و متان حاصل مي كنند. گازمتان رامي توان جمع آوري و به عنوان يك سوختاستفاده کرد .

گازمتان براي كارگران معدن خطر زيادي دارد. وقتي آنها سطحسنگها را با مته سوراخ مي كنند، گاهي به ذخاير متان برخورد مي كنند. گاز خيلي سريعخارج مي شود و اگر هوا وجود داشته باشد، يا از كليدهاي برق و يا در اثر برخوردپوتين معدنچي ها با سنگها، جرقه اي توليد شود، باعث انفجار شديدي ميگردد.

بيوگاز تمام اجساد حيوانات و گياهان پوسيده مي شود. بهعنوان مثال در مناطق باتلاقي گياهان خشك شده در آب مي افتند و همانطور كه رفته رفتهمي پوسند، از خود گازي متصاعد مي كنند. دانشمندان اين گاز را بيوگاز ناميده اند. بيوگاز از زباله، فاضلاب و كود نيز بوجود مي آيد.

توليد بيوگاز بيوگاز در كشورهايي كه سوخت در آنجا كمياب وبسيار گران است، با اهميت مي باشد. دهكده اي كوچك مي تواند با استفاده از زباله وفاضلاب خود، بيوگاز توليد كند. مردم مي توانند فضولات حيوانات مزرعه را جمع كرده وآنها را در مخزني بريزند.
بعضي از فضولات به مايع تبديل مي شود و چندي نمي گذردكه مايع از خود متان را متصاعد مي كند كه در مخزن ذخيره اي با سرپوش قابل حركت،نگهداري مي شود. اين گاز مي تواند در منازل براي آشپزي و بخاري و يا به عنوان سوختبراي تقويت يك موتور يا يك ژنراتور الكتريكي مورد استفاده قرارگيرد

متان با ارزش بيوگاز منبع با ارزشي از انرژي است كه اغلب بههدر مي رود. هنگامي كه مواد مي پوسند بيوگاز با دي اكسيد كربن تركيب شده و گازي بهنام متان را تشكيل مي دهد. مقدار زياد متان خطرناك مي باشد. جرقه كوچكي نزديك اينگاز مي تواند باعث انفجاري شود. اما اگر متان با ايمني كامل جمع شده و به درستيذخيره گردد، مي تواند منبع مهمي از انرژي باشد.

نوشته شده توسط مریم اسعدی